Voordat ik er daadwerkelijk antwoord erop zal geven wil ik eerst praktische regels beschrijven;
Het systeem van interne begeleiding gedragen wordt door de schoolleiding (zie organogram deelvraag 1);
De intern begeleider voor haar taak voldoende formatietijd heeft toegewezen gekregen;
De schoolleiding samenwerkt met de intern begeleider en overlegt over het systeem van intern begeleiding;
De directie de verantwoordelijkheid voor het zorgsysteem heeft gedelegeerd aan de intern begeleider;
Er duidelijke afspraken zijn ten aanzien van de taken en verantwoordelijkheden van de intern begeleider, de directie en de groepsleerkrachten op het terrein van de zorgverbreding. 2
Het is belangrijk dat de begeleiding goed wordt afgestemd op de geschiedenis en cultuur van de school. We kunnen ook wel zeggen dat de visie van de school voor iedereen duidelijk moet zijn om een bepaalde werkwijze voor ogen te houden. De taken van de intern begeleider verschillen persoon. Dit mede door hetgeen wat in bovenstaande alinea staat beschreven. De internbegeleider heeft taken op individueel, groeps- en schoolniveau. Zij doet ook beleids- en begeleidingstaken. Zij leidt vergaderen en vertegenwoordigd de school op gebied van zorgverbreding. 2
Zorgplan
In het zorgplan staan de taken van de intern begeleider beschreven. Sommige scholen noemen het ook wel het zorgverbredingsdocument of zorgverbredingsplan. Ook staat erin hoe de school de zorg organiseert en het dagelijks werk, maar ook voor het hele jaar. Voor een goed functioneren is het nodig dat de afspraken duidelijk en schriftelijk zijn afgesproken. Uiteindelijk is je doel om het zorgsysteem verder te ontwikkelen en punten waar je tegen aanloopt te verbeteren.
Verschillende punten zouden erin moeten staan:
De inhoud van de werkzaamheden en de taakverdeling;
De visie op het onderwijs en de zorg en daarmee samenhangend de visie op de interne begeleiding op lange termijn;
De faciliteiten die de school beschikbaar stelt;
De verhouding van de intern begeleider tot de leerkrachten en tot de directie;
De wijze waarop prioriteiten worden gesteld;
Het dossierbeheer;
Organisatie van de leerlingbesprekingen. 3
Taken binnen de school
We hebben het al gehad dat de intern begeleider taken heeft op verschillende niveau’s binnen de school. Ik zal daarom de taken als eerste breed omschrijven. Let op! Onderstaande werkzaamheden zijn een gegeven richtlijn.
Contacten met leerlingen:
Onderzoeken van zorgleerlingen;
Geven van daadwerkelijke hulp aan zorgleerlingen.
Contacten met collega’s:
Advisering aan de leerkracht naar aanleiding van onderzoek;
Ondersteuning en/of coaching van leerkrachten (en andere mensen die binnen de school hulp geven) bij hun aanpak van zorgleerlingen;
Bijwonen van gesprekken met ouders.
Organisatie van activiteiten:
Coördineren van onderzoek, van toetsafnames en van hulp aan de zorgleerlingen;
Coördineren van zorgbreedteactiviteiten als leerlingbesprekingen en de daaruit voortkomende werkzaamheden.
Werkzaamheden binnen de schoolorganisatie
Zorg voor het bijhouden van het leerlingvolgsysteem;
Inrichten en beheren van de orthotheek;
Bijdragen leveren aan de ontwikkeling van de zorgbreedte en de hulp aan kinderen op schoolniveau, op klassenniveau en op leerkrachtniveau. 3
Taken buiten de school
We willen zo veel mogelijk leerlingen binnen het regulier onderwijs houden. In deelvraag 1 ben ik hier verder op ingegaan, maar het WSNS- beleid blijft ook hier een belangrijk punt. De intern begeleider moet zorgen voor contacten bij de speciale scholen. Daar kan zij uiteraard haar expertise vandaan halen. We moeten met elkaar samenwerken en van elkaar leren. Hieronder in het kort de taken van de intern begeleider buiten de school volgens de theorie.
Contacten met externe deskundigheid en instanties:
Overleg met de ambulante begeleiders vanuit het speciaal (basis-) onderwijs, de psycholoog van de onderwijsbegeleidingsdienst;
Inwinnen van informatie (onderzoeksrapportage) of verstrekken van informatie;
Bijwonen van besprekingen en overleg vormen buiten de school. 3
Tijdbesteding van intern begeleiders
Volgens onderzoek had in 1997 89% van de basisscholen een intern begeleider op school. Dit onderzoek is gedaan door geerling en Meijer in 1997. Sindsdien houdt men zich bezig over de tijdbesteding van een intern begeleider. In de theorie heb ik onderstaand schema gevonden. Ik hoop dat dit u meer inzicht biedt in de tijdbesteding van de intern begeleiders.
1994
Feitelijk: org 35 lkr 30 ll 35
Wenselijk: org 33 lkr 37 ll 30
1998
Feitelijk: org 33 lkr 26 ll 41
wenselijk org 28 lkr 34 ll 38
2003
Feitelijk: org 33 lkr 35 ll 32
wenselijk org 26 lkr 45 ll 29
uitleg:
org=% op de organisatie gerichte taken (coördineren, beleid)
lkr= op de leerkracht gerichte taken (coaching, begeleiding)
ll=% op de leerling gerichte taken (onderzoek, hulpverlening) 3
De cijfers achter de alinea's geven de gebruikte literatuur weer. Zie literatuurlijst
