Wat zijn de sterke punten en intresses?
Hoe is de thuisituatie?
Zijn er nadelige of juist stimulerende omstandigheden?
Zijn er nog broertjes en zusjes?
Zijn er leerproblemen?
Wat is het algemeen functioneren van het kind? 3
Wil je als groepsleerkracht hulp van de intern begeleider, dan moet je op de meeste scholen een aanmeldingformulier invullen. Je beschrijft het probleem, wat je al gedaan hebt en eventuele vragen/ bijlage. Waarom zou je hulp willen van de intern begeleider? Je wilt precies weten wat er aan de hand is met de leerlingen en welke hulp je de leerling het beste kan bieden. Misschien is er wel een verklaring voor het probleem. 1
Het is belangrijk om te weten dat de verantwoording van de zorgleerling altijd bij de groepsleerkracht blijft. De verantwoording wordt niet overgenomen door de intern begeleider, iedereen is en blijft erbij betrokken. De begeleiding die een leerling krijgt moet op een planmatige wijze worden aangeboden. Hoe krijg je nou deze structuur binnen je school? En wat betekent planmatig werken? 1
Curatief en preventief handelen
Planmatig werken is eigenlijk niets meer dan je wijze van denken en handelen te vertalen naar de leerling in de groep. Als intern begeleider doe je dit ook naar de school en je collega’s toe. Je moet bewust na denken in wat je doet! Daarom moet je volgens het zorgplan handelen. Je kan op twee verschillende manieren handelen. We noemen het curatief handelen en preventief handelen. In curatief handelen gaat het om de manier van handelen als er zich een probleem voordoet. Deze leerlingen krijgen dan gericht hulp. Deze hulp krijgen zij niet zomaar, er is eerst een onderzoek vooraf gegaan. Bij preventief handelen wordt er eigenlijk voortdurend planmatig gehandeld. Denk aan het lesgeven aan je groep of een individuele leerling.
Het is belangrijk om te weten dat je niet alleen curatief en preventief handelt in de zaakvakken. Je kunt kinderen ook helpen op sociaal- emotioneel gebied en uiteraard het pedagogische klimaat. Kort gezegd: op alle ontwikkelingsgebieden kan gehandeld worden. Het is een lineair proces gericht op de activiteiten die ondernomen worden. Het is daardoor een cyclus dat zich steeds weer herhaald. We noemen het ook wel het cyclus van planmatig werken. 1
Planmatig werken volgens de vijf fases van Van der Leij
Volgens de theorie kun je het planmatig werken in fases onderscheiden. Hieronder zal ik kort de fases beschrijven, in de hoop dat andere hier iets aan hebben. Hoe ziet de cyclus eruit? En wat houden de fases van planmatig werken in? Deze zal ik hieronder beschrijven.
1. Problemen signaleren
Je gaat hier observeren en verzamelt gegevens. Dit kan je doen door toetsen te bekijken, andere observaties lezen. Vergeet niet vast te leggen wat je doet!
2. Problemen analyseren
Alles wat je verzamelt hebt ga je analyseren. Beschrijf ook je aanleiding! Wat valt je op? Kan je een verband ontdekken?
3. Oplossingen voorbereiden
Nu je een duidelijke analyse hebt, ga je vaststellen wat je verder gaat doen. Je stelt dus schriftelijk een plan op. Via welke methode ga je te werk? Wanneer doe je dat? Op welke plaats? En met wie ga je werken? Dit zijn de belangrijkste vragen welke erin moeten staan.
4. Oplossingen toepassen
Je gaat je plan uitvoeren, denk aan de tijd die je hebt gegeven voor het plan.
5. Oplossingen evaluere; (nieuwe) problemen signaleren
Cyclus herhalen
Ben je aan het einde van je plan? Dan ga je het uiteraard evalueren! Dit moet je bijna bij alles, dus dat spreekt voor zich. Tijdens deze evaluatie vraag je je af of je opnieuw iets moet ga signaleren. Zijn de problemen opgelost? Of leidt het nog tot een aanpassing en stel je jouw plan bij? 1
Deze cyclus van planmatig werken kan je op verschillende niveaus toepassen. Hieronder zal ik beschrijven op welke niveaus je het planmatig werken kan toepassen.
a. Individueel niveau
Je werkt hier met een leerling of in kleine groepjes. De internbegeleider (of voor scholen die dit niet hebben, de groepsleerkracht) stelt een plan op. Zij geeft de leerlingen of groep gedurende een korte periode extra hulp.
b. Groepsniveau
De intern begeleider/leerkracht heeft een plan geschreven voor de hele klas. We noemen dit ook wel een groepsplan. De duur van dit plan is langer dan dat van het individuele kind.
c. Schoolniveau
De intern begeleider/ leerkracht heeft een plan voor het handelen naar de school gericht. De leraar hoort bij het team en werkt mee aan het opstellen van school- of werkplannen. 1
Dit schema wat hierboven staat beschreven, komen de meeste leerkrachten bekent voor. Het schema wordt al jaren gebruikt en is ontwikkelt door Van der Leiij in 1993. Zij heeft ervoor gezorgd het een concreet en zichtbaar schema werd. Op deze manier houd je de leerling goed in de gaten.
Volgsystemen
Er zijn nog meer manieren op de leerlingen te volgen in hun ontwikkeling. Je kunt een portfolio bijhouden. Als je gedurende het schooljaar er werkjes in bewaard kun je het als een meetinstrument beschouwen. (schrijf er dan wel de datum bij!) In de groepen 3 en 4 kun
je de kinderen een logboekje laten bijhouden. Dit heeft zelfs meerdere doelen! Je werkt aan de taalontwikkeling met kinderen en het logboek vertelt iets over hoe het kind dingen beleefd. De inhoud kan gaan over de gebeurtenissen van de week of wat zij op school meemaken. Het is leuk om het logboekje eens mee naar huis te geven, dan kunnen de ouders het ook lezen. 3Extra ondersteuning
Plannen die vast zijn opgezet bieden de meeste kan op een goed leereffect. We noemen deze behandelplannen ook wel protocollen. Je hebt binnen het onderwijs een aantal verschillende protocollen. Denk aan het ‘protocol leesproblemen en Dyslexie’, ‘het behandelplanprotocol’. Kom je er echt niet uit met alle hulp die de leerkracht en de intern begeleider hebben geboden, dan zoekt de intern begeleider externe hulp. Zie deelvraag 2. Er kan hulp gevraagd worden door een psycholoog, welke onderzoekt of er sprake is van bijvoorbeeld: Dyslexie. Er wordt een behandelplan opgesteld en goed planmatig gewerkt. Dit kan zijn volgens de vijf fases, zoals in deze deelvraag is beschreven. 1
